Dla Polaków 1 września to dzień pamięci i refleksji o tragicznych wydarzeniach sprzed 86 lat.
1 września 1939 r. o godzinie 4.45 niemiecki pancernik „Schleswig-Holstein” ostrzelał polską placówkę wojskową na Westerplatte. Wcześniej zaatakowano most w Tczewie oraz zbombardowano Wieluń, ale to atak na Westerplatte uważa się za początek II wojny światowej.
Bohaterska obrona Westerplatte stała się przykładem dla wszystkich walczących z wrogiem. Informacje o niemieckim ataku Polskie Radio podało ok. 6 rano.
Na całej długości granicy z Niemcami rozpoczęły się ciężkie walki z przeważającymi siłami wroga.
17 września 1939 r. na wschodnie tereny Rzeczypospolitej wkroczyły wojska ZSRR. Oczekiwana od sojuszników pomoc dla Polski nie nadeszła.
Rozpoczęły się lata długiej, tragicznej w skutkach okupacji. W czasie II wojny światowej zginęło ok. 6 mln obywateli polskich (ok. 16% ludności II Rzeczypospolitej). Polska poniosła również ogromne straty materialne, utraciła bezpowrotnie wiele cennych zabytków i dóbr kultury.